Luận án Tiến sĩ của GS. TSKH. Hoàng Xuân Sính - bản luận án viết tay duy nhất tại Pháp (và có thể trên thế giới) - được ứng dụng trong máy tính lượng tử
Các sinh viên Thăng Long đã biết chưa? GS. TSKH. Hoàng Xuân Sính - người thành lập trường Đại học Thăng Long chúng ta, từng bảo vệ luận án tiến sĩ tại Pháp, với một bản luận án viết tay. Đây là trường hợp luận án tiến sĩ viết tay duy nhất tại Pháp, và có thể là trên cả thế giới.
GS. Hoàng Xuân Sính làm luận án tiến sĩ dưới sự hướng dẫn của GS. Grothendieck - nhà toán học người Pháp vĩ đại bậc nhất thế kỷ XX, từng đoạt giải Fields (được xem như là Nobel của Toán học). Ông đã đưa cho GS. Hoàng Xuân Sính một đề tài quan trọng, mà GS. Hoàng Xuân Sính đã xây dựng thành đề tài “Gr-Catégories”. Thông thường, luận án tiến sĩ viết tay không được chấp nhận, nhưng nhờ vị thế của GS. Grothendieck, hội đồng đã cho đánh máy hơn 200 trang luận án để đưa ra bảo vệ.
Luận án tiến sĩ của GS. Hoàng Xuân Sính đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển về sau của lý thuyết "n-Catégories", được ứng dụng phổ biến vào máy tính lượng tử và ứng dụng trong Vật lý tô-pô. Nhờ có sự giúp đỡ nhiệt tình của GS. Nguyễn Tiến Dũng (Đại học Toulouse, Cộng hòa Pháp) và TS. Jean Malgoire, bản gốc viết tay luận án tiến sĩ đã trở về với GS. TSKH. Hoàng Xuân Sính và Trường Đại học Thăng Long, sau 50 năm “lưu lạc”.
Nhân kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Pháp, 90 năm ngày sinh của GS. Hoàng Xuân Sính (5/9/2023), Nhà xuất bản Đại học Sư phạm xuất bản sách "Gr-Catégories" gồm toàn văn bản luận án tiến sĩ của GS. Hoàng Xuân Sính. Công trình thu hút cộng đồng Toán học quốc tế bởi nội dung phong phú và những kết quả khoa học quan trọng trong lĩnh vực. Cuốn sách còn có lời giới thiệu của GS. Hà Huy Khoái - nguyên viện trưởng Viện Toán học Việt Nam; Viện trưởng Viện Toán học Timas - Trường Đại học Thăng Long; và đính kèm bài viết về nội dung khoa học và ý nghĩa luận án với nhan đề "Hoàng Xuân Sính's thesis: Categorifying Group Theory" của GS John C. Baez - nhà khoa học nổi tiếng trong lĩnh vực Toán học và Khoa học tính toán.
Theo đại diện nhà xuất bản, luận án này chưa từng được xuất bản mặc dù đã có nhiều bản sao được lưu tại thư viện của nhiều trường đại học ở Pháp và một số nước châu Âu. Với 1.000 cuốn cho lần xuất bản đầu tiên, cuốn sách sẽ được trang bị cho các khoa đào tạo, viện nghiên cứu Toán học trong nước, các thư viện ở Pháp và nhiều nước khác. Hiện nay, cả bản gốc viết tay và cuốn sách mới xuất bản "Gr-Catégories" đều đã có mặt tại Trường Đại học Thăng Long.